همان‌طور که الان راست و چپ از فساد حرف می‌زنند به همان میزان هر دو گروه در این مورد مقصرند. قدرت برای بسیاری از آن‌ها فساد آورده، در هر دوره که بر سر کار بوده‌اند برای ٧ نسل آینده‌شان هم ثروت‌اندوزی کرده‌اند. در درجه اول باید دست به اقدامی گسترده برای شناسایی، برکناری و بازپس گرفتن اموال بیت‌المال از این مدیران زد. برخورد جناحی کردن با این مساله عین همدستی با مفسدین به شمار می‌آید. این اولین اقدامی است که می‌تواند اعتماد عمومی در میان مردم ایجاد کند و در آن‌ها عزم و اراده‌ای برای همکاری با حاکمیت به وجود آورد. تا زمانی که مردم ببینند جوان‌های تحصیلکرده‌شان بیکارند، چون عموزاده و عمه‌زاده مسوولی نیستند برای هیچ دولتمردی دل نمی‌سوزانند. حرف زدن در این مورد کافی است. هزینه رانت‌خواری باید بالا برود. مسوولین هم انشا گفتن در این زمینه را کنار بگذارند، الان زنگ حساب است!

هر مسوولی که بنا به سابقه یا هر دلیل دیگری منصبی را بر عهده گرفته و حالا توان و ایده‌ای برای اقدام ندارد باید جایش را به کسی بدهد که می‌تواند. ٤ دهه سمت و عنوان داشتن، ٤٠ سال راننده و خدم و حشم داشتن شهوت قدرت را در آدمی نمی‌خشکاند، اما هراس از عزل و بی‌آبرو شدن می‌تواند به افراد کمک کند که با قدرت خداحافظی کنند. هر کس در فضای کنونی به فکر تسویه‌حساب کردن و انتقام‌جویی فردی و جناحی است، باید مجازات شود. کسانی که از پول بیت‌المال ارتزاق می‌کنند و نفرت می‌پراکنند کلیت سیستم را با خطر مواجه می‌کنند.

در ایران امروز اندک خوش خیالی در مورد مثبت بودن دخالت خارجی از بین رفته است. پمپئو در ١٢ شرطی که برای ایران گذاشته بود در یک جمله هم پشیزی برای جامعه مدنی یا دموکراسی در ایران ارزش قایل نشده، اطرافیان ترامپ هم از تغییر رژیم که حرف می‌زنند دست می‌گذارند روی متعفن‌ترین بخش از تاریخ ایران و خشن‌ترین گروه را به عنوان جایگزین به جهان معرفی می‌کنند. پس الان هیچ ابهامی وجود ندارد. مرز‌ها روشن شده و وقت تعارف کردن نیست. سرنوشت کشور هم مثل صحنه تصادف و دعوا و درگیری‌های خیابانی نیست که بایستیم و با موبایل خرابی‌هایش را ثبت کنیم.
‌
می‌توانیم بنشینیم و ناله کنیم و شعار بدهیم و برای یک مشت لایک فیک خوردن از خارج و داخل هر روز مرثیه بسراییم یا اینکه خود را صاحب واقعی کشور بدانیم و کاری بکنیم. قبل از آن باید بپذیریم که شرایط سختی پیش روی ماست. شرایط سختی که تنها میهن‌پرستی می‌تواند ما را از آن عبور دهد.